در گرفتاری این روزهای باشگاهها مدیران آنها بیتقصیر نیستند، ولی سوال اینجاست که فدراسیون فوتبال به عنوان نهاد بالادستی چه نقشی دارد؟ اصولا فدراسیون میتوانسته جلوی این رویه نابودگر را بگیرد؟ و حالا که آژیر قرمز به صدا در آمده، ارادهای در فدراسیون برای حل این بحران وجود دارد؟
فدراسیون در این سالها عادت داشته روی مشکلات روزمره تمرکز کند و تابع اتفاقات باشد، با این حال حتی حاضر نشده از ابزاری که ای. اف. سی برای اصلاح این وضعیت در اختیارش قرار داده استفاده کند.
در چشمانداز کنفدراسیون برای توسعه فوتبال قاره، مقرر شد کسب مجوز حرفهای شرط حضور در مسابقات لیگ قهرمانان باشد. سهمیه کشورها نه به خاطر نتایج تیمها که بر اساس ساختار باشگاهها اعطا میشد؛ سیاستی تشویقی برای حرکت به سمت ساختارسازی.
یکی از مهمترین شروط اعطای مجوز حرفهای رعایت استانداردهای مالی است. درآمد باشگاهها باید بیش از هزینه باشد و مهمتر از آن بدهی نداشته باشند. با کسب این مجوز بود که باشگاهها میتوانستند در لیگ برتر و لیگ قهرمانان شرکت کنند.
ای. اف. سی. با اعتماد به فدراسیونها اعطای این مجوز را بعد از آموزشهای اولیه به آنها سپرد و مشکل از همین جا شروع شد.
در تمام سالهایی که بدهی باشگاهها تلنبار میشد، فدراسیون با چشمپوشی از این شلختگی مالی و اعطای مجوز حرفهای به سقوط بیشتر آنها کمک کرده است. نیت فدراسیون شاید کسب بیشترین سهمیه لیگ قهرمانان بوده، ولی حضور حداکثری در این مسابقات وقتی باشگاهها به سمت نابودی میروند، چه سودی دارد؟
کمیته حل اختلاف هم با مسکوت گذاشتن پرونده بدهی ایرانیها از سیاست کلی پاک کردن صورت مساله پیروی میکرد، ولی وقتی خارجیها شکایت به فیفا بردند، دیگر این ترفند هم کارگر نبود. مجوز حرفهای باشگاههای تراکتورسازی و استقلال سال گذشته در حالی تمدید شد که آنها پرونده بدهی بازی داشتند و بابت آن از سوی فیفا محروم شدند.
کنفدراسیون حالا با استخدام ممیزهای مالی تصمیم گرفته نظارت را تشدید کند و فدراسیون دیگر نمیتواند مجوز حرفهای باشگاههای بدهکار را صادر کند. باشگاههای ایرانی حالا با مجموعهای از پروندههای بدهی باز روبرو هستند که تکلیفشان باید هر چه زودتر مشخص شود.
فدراسیون که با چشم بستن به این بدهیها یکی از مسببین این بحران است، به عنوان متولی فوتبال این بار با صورت مساله پیچیدهتری روبرو شده. راه حل آسانتر و موقت، تلاش برای پنهان کردن بدهی تیمهای حاضر در لیگ قهرمانان یا تامین بودجهای برای تسویه آنهاست.
گزینه سختتر و اساسی روبرو شدن با بدهی انبوه باشگاههای لیگ برتری و مشخص کردن راهکار و برنامه زمانی دقیقی برای تسویه آنهاست. البته مواجهه با این مشکل ملی فوتبال میتواند سختترین ماموریت فدراسیون باشد.
اگر میخواهید تصوری از رقم این بدهی داشته باشید، به مصاحبه اخیر تاج توجه کنید که تنها بدهی مالیاتی پرسپولیس را 107 میلیارد تومان اعلام کرده است. گفته میشود انبوه بدهیها بیش از 700 میلیارد تومان است، ولی اگر فدراسیون امروز به فکر راه حلی نباشد، این بحران میتواند فوتبال ایران را در آینده نزدیک غرق کند.