ستاره های درخشان فوتبال که به مربیان موفقی تبدیل شدند

برای تبدیل شدن به مربی بزرگ ، بازیکن خوب و ستاره بودن کافی نیست و در دنیای فوتبال بازیکنان بزرگ و ستاره هایی بودن که با وجود افتخارات زیاد در دنیای بازیگری به مربی موفقی تبدیل نشدند .

درعرصه فوتبال هم مربیانی بوده‌اند که بدون سابقه بازیگری به مربیان موفق در این حرفه تبدیل شده‌اند، اما بی‌شک برای آن‌که در این عرصه موفق شوند باید ویژگی‌های زیادی داشته باشند. البته گذر زمان و تغییراتی که در این عرصه اتفاق افتاده است ، مشتاقان عرصه مربیگری را به کلاس‌های مربیگری و گرفتن مدارک در درجات مختلف سوق داده است، اما باید جوهره مربیگری در وجود هر کسی باشد. دلیل آن نیز مشخص است، چون در هیچ کجای دنیا کلاس‌های مربیگری به شما یاد نمی‌دهند با بازیکنان خود چگونه ارتباط برقرار کرده و آنان را تحت تاثیر خود قرار دهید. ضمن آن‌که یک مربی در عین اطلاع و آگاهی از علم روز مربیگری باید ژن مربیگری و فرمان دادن را در وجود خود داشته باشد و در عین حال یک روان‌شناس خوب باشد؛ کسی که بداند چه موقع باید در مقابل بازیکنانش چه واکنشی از خود نشان دهد و تا چه حد با بازیکنانش دوستانه رفتار کند. بدیهی است همه اینها باید در وجود هر مربی باشد تا بتواند با تلفیق علم و تجربه خویش، نتیجه لازم را بگیرد به همین دلیل است که میگوییم بازیکن بزرگی بودن لزوما باعث تبدیل شدن به مربی موفقی نمی شود .

بدون شک علی دایی را میتوان یکی ازبزرگان فوتبال ایران دانست که در عرصه باشگاهی و ملی افتخارات بسیاری کسب کرده است . او از زمانیکه فوتبال را کنار گذاشت در تیم‌های سایپا، پرسپولیس، راه‌آهن، صبا و نفت تهران سرمربیگری کرد. البته دایی در یک سال آخر بازی‌اش مربی - بازیکن بود. او یک بار لیگ را برده و سه بار هم قهرمان جام حذفی شده است.دایی در هفدهمین دوره لیگ برتر سرمربی تیم سایپا است . از بین بازیکنانی که در جام جهانی 1998 بازی کرده اند او تنها کسی است که سرمربی تیم ملی هم شده است .

علی پروین از جمله بازیکنان خوب و موفق تیم پرسپولیس و تیم ملی ایران است که سابقه مربیگری موفقی در تیم پرسپولیس داشته .او معتقد است از مربیان سنتی حساب میشود و شاید دیگر روی نیمکت تیمی نشیند اما واقعیت این است که سلطان قرمزها هنوز هم به‌واسطه افتخاراتی که با پرسپولیس در عرصه آسیا و ایران به دست آورده، در زمره مربیان موفق باشگاهی ایران قرار می‌گیرد. کسب چند عنوان قهرمانی با پرسپولیس در جام باشگاه‌های تهران، لیگ آزادگان، اولین دوره لیگ حرفه‌ای فوتبال باشگاهی ایران، قهرمانی در جام حذفی و قهرمانی با پرسپولیس در« جام در جام باشگاه‌های آسیا» در سال 1370 و همین‌طور کسب عنوان سوم جام باشگاه‌های آسیا در سال 79، تنها بخشی از موفقیت‌هایی است که علی پروین برای سرخ‌ها رقم زده است .

امیر قلعه نویی کسی که خود را پیرو راه علی پروین دانسته و به نوعی جوهره مربیگری را در وجود خود دارد. کاپیتان اسبق آبی‌ها که در سطح ملی نیز بازی کرده، از زمانی که به عرصه مربیگری ورود کرده تا امروز رو به رشد بوده و موفقیت‌های زیادی را نصیب خود و تیم‌های استقلال و سپاهان کرده است .این مربی پنجاه ساله با استقلال در سال‌های ۱۳۸۵، ۱۳۸۸ و ١٣٩٢ به مقام قهرمانی لیگ برتر رسیده و با سپاهان اصفهان هم این عناوین را در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ تکرار کرده است. در حقیقت قلعه‌نویی با پنج بار قهرمانی همراه تیم‌های استقلال و سپاهان، دو نایب قهرمانی با استقلال و تراکتورسازی و یک مقام سومی همراه تیم استقلال و قهرمانی در جام حذفی با آبی‌ها در سال 87 باعث شده پرافتخارترین مربی لیگ برتر فوتبال ایران لقب بگیرد، موضوعی که قلعه‌نویی را به یکی از گران‌ترین مربیان لیگ تبدیل کرده است .دنیای فوتبالی اروپا هم مملو از ستاره هایی بود که بعدها در مربیگری اسطوره شدند.

یوهان کرایف یکی از بازیکنان بزرگ دهه هفتاد میلادی بود . این ستاره هلندی در سالهای ابتدایی کارش توانست در چهار سال، سه بار جام قهرمانی را کسب نماید و با آژاکس آمستردام هم9 مرتبه قهرمانی در لیگ هلند و حتی فتح لیگ قهرمانان اروپا را نیز تجربه کرد. این ستاره بزرگ با موفقیت های فراوان خود در آژاکس راه رسیدن خود به بارسلونا را هموار نمود و در جمع کاتالان ها نیز کینگ یوهان به درخشش خود در فوتبال ادامه داد .

یوهان کرایف خوشبختانه توانست قابلیت های منحصر به فرد خود در فوتبال را در عرصه مربیگری نیز به اثبات رساند و همچنین خود را به عنوان یکی از خوش فکرترین و خلاق ترین سرمربیان تاریخ فوتبال مطرح نماید. کرایف در آژاکس و بارسلونا به عنوان سرمربی با اجرا نمودن سیستم 3-3-4 ابعاد جدیدی از فوتبال را به نمایش گذاشت و با ایده های خود در احداث لاماسیا آکادمی جوانان فوتبال بارسلونا نیز نقش بسیار مهمی داشت. امروزه نیز حتی افکار تاکتیکی یوهان کرایوف در جهان فوتبال تاثیرگذار است، برای نمونه پپ گواردیولا این اسطوره هلندی را بزرگترین الگوی فوتبالی خود قرار داده است.

در زمینه نحوه مربیگری و تصمیمات پپ گواردیولا اختلافات فراوانی وجود دارد، با این وجود باید اعتراف نمود که این سرمربی اسپانیایی یکی از بهترین مربیان تاریخ فوتبال می باشد که فوتبال مدرن را به شدت تحت تاثیر افکار پیچیده خود قرار داده است. در دوران فعالیت در فوتبال نیز گواردیولا مهره ای ارزشمند محسوب می گردید که به موفقیت های فراوانی در بارسلونا دست یافت، موفقیت هایی که وی همه آنها را به عنوان سرمربی نیز در بارسلونا تکرار کرد. بی تردید حضور وی نیز بر روی نیمکت مربیگری هر تیمی می تواند به ضمانتی برای موفقیت بیشتر آن تیم تبدیل شود.

البته باید به این نکته هم توجه کرد همانطور که بازیکنان معروف و ستاره های بزرگی وجود داشته اند که مربی موفقی نبوده اند مربیان پر افتخار و سرشناسی هم هستند که در زمان بازیگری خود نتوانستند آنطور که باید و شاید خود را نشان دهند اما در عرصه مربیگری افتخارات فراوانی را کسب کرده اند .

لوئیس فان خال در عرصه مربیگری تبدیل به چهره بزرگی شد؛ اما به عنوان یک بازیکن هرگز موفق نبود.

ممکن است از فان خال به عنوان اسطوره باشگاه آژاکس نام برده شود؛ اما نه در قامت بازیکن بلکه در سمت مربیگری در نوع خود پدیده ای محسوب می شد.

فلسفه شناخته شده مربی گری فان خال از روزهای فوتبال او نشات گرفته؛ روزهایی که فان خال به عنوان یک هافبک دفاعی کنترل جریان بازی را به دست می گرفت و توپ را در دست تیمش نگه می داشت، البته در آن زمان خبر نداشت که این موضوع در آینده اش به عنوان سرمربی هم تاثیر خواهد گذاشت و وی را به سمت تاکتیک حفظ مالکیت توپ به وسیله تیم هایش در زمین می برد.

مورینیو به عنوان یک بازیکن، در چهار باشگاه پرتغالی بازی کرد، در حالی که تعداد کل مسابقات او به عنوان بازیکن از 100 بیشتر نشد. این در حالی است که باشگاه های مورینیو در آن زمان اصلا در دنیای فوتبال شاخص و مطرح نبودند.

مورینیو به هر حال دنبال باشگاهی بود که در آن مشغول به فعالیت شود و علاقه زیادی به حضور در زمین داشت. ژوزه زمانی که نوجوان بود به عنوان یک استعدادیاب در پرتغال برای پدرش کار می کرد و همین علاقه به فوتبال بود که باعث شد خود او هم مورد استعدادیابی قرار بگیرد.

دوران کوتاه مدت حضور مورینیو در زمین فوتبال، با دستاورد و نتیجه خاصی همراه نبود، اما این آغاز فعالیت کسی بود که بعدها تبدیل به یکی از بزرگ ترین مربیان جهان شد.مورینیو در 664 مسابقه بر روی نیمکت مربیگری نشست و در طول مدت فعالیتش در سمت مربیگری، به بیش از 20 عنوان قهرمانی رسید.

پرافتخارترین سرمربی تاریخ لیگ برترانگلیس، در دوران فوتبال خود هرگز به اندازه مربیگری موفق نبود. فرگوسن 317 بار به عنوان بازیکن به میدان رفت. اما در هیچ کدام از این مسابقات نشانی از یک بازیکن حرفه ای سطح بالا را نداشت.ذهنیت و فکر سرالکس فرگوسن به عنوان مربی و بازیکن نزدیک به دو دهه بر فوتبال انگلستان حکومت کرد.

فرگوسن در سال 1957 در حالی که تنها 16 سال داشت به عنوان یک بازیکن آماتور به باشگاه کوییز پارک رنجرز پیوسته و در سال 1960 به شکل پاره وقت پیراهن تیم سنت جانسون را بر تن کرد و در سال 1964 فعالیت حرفه ای خود را رسما در تیم دانفرملین آغاز نمود.

چند فصل بازی در لیگ اسکاتلند، افتخارِ بازی در کوئینز پارک رنجرز را نصیب فرگوسن کرد، اما به وجود آمدن یک اختلاف بین فرگوسن و سرمربی وقت کوئینزپارک رنجرز بر سر اتاقِ اسکان سرالکس در جریان یکی از اردوها، باعث شد نام پر آوازه سال های بعد فوتبال انگلستان؛ از پارک رنجرز جدا شده و به باشگاه های کوچکی مثل فالکرک و آیر یونایتد بپیوندد. فرگوسن به عنوان یک مهاجم نه چندان کارآمد و قدرتمند در طول دوران فوتبال خود 171 بار گلزنی کرد.

فرگوسن بعد از پایان دوران نه چندان پر فروغش به عنوان بازیکن؛ تصمیم گرفت شانس خود را در عرصه مربیگری بیازماید و در سن سی و دو سالگی سرمربی باشگاه آبردین انگلستان شد. چند سال به سرعت گذشت و فرگوسن به سرمربیگری منچستر یونایتد رسید.

فرگوسن در پایان دوران مربیگری اش در 2062 مسابقه تیم هایش را هدایت کرده و از این نظر آماری فوق العاده ای را از خود به جا گذاشت.