در فرایند صحیح و ایمن بارداری، اسپرمها نقش حیاتی را به عهده دارند. به همین دلیل سلامت اسپرم، طول عمراسپرم و غیره باید مورد توجه قرار گیرد.برای اینکه بارداری ایجاد شود، یکی از عوامل سالم بودن اسپرمها است. ننوشیدن الکل، نکشیدن سیگار، کاهش استرس و مصرف مکمل اسیدفولیک می تواند به سلامت اسپرم ها کمک کند.
تولید اسپرم فرآیندی پیچیده است و نیازمند عملکرد طبیعی بیضهها و غدد هیپوتالاموس و هیپوفیز (ارگانهایی در مغز که آغازگر فرآیند تولید اسپرم هستند) است. پس از تولید اسپرم در بیضهها، لولههای ظریفی آنها را حمل میکنند تا اینکه با منی ترکیب شوند و طی انزال از آلت تناسلی خارج گردند. اگر در هر کدام از فرآیندهای فوق مشکلی رخ دهد، تولید اسپرمها تحت تأثیر قرار میگیرد.
به طور کلی طول عمر اسپرم وابسته به تعدادی از عوامل است. به عنوان مثال، کیفیت منی، تعداد سلول های اسپرم که در هر انزال وجود دارد، رطوبت و دمای سطحی که اسپرم بر روی آن ریخته میشود، همگی از عوامل تاثیر گذار بر روی طول عمر اسپرم هستند.
اسپرم میتواند بسته به محیط از چند دقیقه تا چند روز زنده بماند که عبارتند از:
از جمله شایعترین مشکلات ناباروری در مردان، تعداد کم و ضعیف بودن اسپرمها میباشد. طول عمر اسپرم در داخل بدن یک زن، بستگی به شرایط مختلفی دارد. اسپرمها می توانند در داخل بدن تا ۵ روز زنده بمانند.
هنگامی که مرد دچار انزال میشود، حدود ۱۰۰ میلیون سلول اسپرم را در مایع منی منتشر میکند. با این حال، تعداد کمی از سلولهای اسپرم، طول عمرشان به حد است که بتوانند خود را به لوله فالوپ برسانند. تنها بخش کوچکی از سلولهای اسپرم که وارد بدن میشوند به مهبل (واژن) و راه لوله های فالوپ میرسند.
اسپرم نمیتواند در خارج از بدن برای مدتی زیادی دوام بیاورد. به طور کلی اسپرمی که بر روی بدن خشک شود، قدرت باروری ندارد. با این حال گاهی حتی لمس دست آغشته به مایع منی با واژن؛ میتواند موجب بارداری شود. پس ممکن است فردی بدون رابطه جنسی و دخول، باردار شود.
البته نکته ای که باید یادآور شویم این است که امروزه به دلیل پیشرفت عمل و درمان های مختلف ناباروری، پزشکان قادرند که در شرایط آزمایشگاهی، اسپرم را سالها زنده نگه دارند.
اغلب اسپرم ها چند دقیقه پس از انزال منی در واژن یا خارج از مجرای تناسلی زنان میمیرند. با این حال، پس از اینکه اسپرم به مجرای تناسلی زنانه، دهانه رحم یا رحم وارد شد می تواند تا ۵ روز زنده بماند. البته، در این شرایط نیز اغلب اسپرمها پس از ۱ تا ۲ روز میمیرند.
مطالعات نشان داده اند که اغلب بارداریها به دلیل برقراری رابطه جنسی در روز تخمک گذاری یا یک تا دو روز قبل، اتفاق میافتند. جالب توجه است که گاهی اوقات بارداریها در نتیجه رابطه جنسی در ۵ روز پیش از روز تخم گذاری اتفاق میافتند. اغلب اسپرمهای موجود در مجرای تناسلی زنانه ظرف ۱ تا ۲ روز پس از انزال میمیرند.
بیشترین مدت ماندگاری اسپرمها در مایع مخاطی ۵ روز است. اسپرمها با ماندن بر روی لباسها، پوشش تخت، نشیمنگاه توالت یا قرار گیری در معرض هوا توانایی تحرک کمتری داشته و ظرف کمتر از ۱ ساعت میمیرند. اسپرمها پس از خشک شدن مرده و نمیتوانند تخمک را بارور کنند.
در وان پر از آب گرم ساده، اسپرم ممکن است تا چند دقیقه زنده بماند و میتواند با عبور از آب به سرعت وارد واژن شود. سپس باید از دهانه رحم عبور کرده و وارد رحم شود. اما باردار شدن در این مورد بسیار بعید و غیرممکن است.
اسپرم کش نوعی روش کنترل بارداری است که میتوانید با کاندوم یا بدون آن استفاده کنید. آنها به اشکال مختلف وجود دارند، از جمله:
اسپرم کش اسپرم را از بین نمیبرد. بلکه از حرکت اسپرم جلوگیری میکند.
وقتی از اسپرم کش به طور صحیح و مداوم همراه با کاندومهای مردانه استفاده میکنید، 98 درصد موثر است. با استفاده معمول، 85 درصد موثر است. کاندومهای زنانه با اسپرم کش 70 تا 90 درصد موثر هستند.