اختصاصی/بررسی دیدار مرگ و زندگی منچستر سیتی و لیورپول

امین یزدانی؛ در آستانه دیدار مرگ و زندگی منچستر سیتی و لیورپول، نگاهی تحلیلی بر  ایده ها و تاکتیک های غالب کلوپ و گواردیولا دو مربی صاحب سبک ونامدار فوتبال جهان به شکلی گذرا می اندازیم،باشد که زودتر وارد فضای این بازی حیاتی شویم.

این دیدار امروز ۱۳ دی ماه ۱۳۹۷  ازساعت۰ ۳ /۲۳ به وقت ایران در ورزشگاه الاتحاد منچستر برگزار می شود.

ابتدا به تاکتیک ها و برنامه یورگن کلوپ آلمانی پرداخته خواهد شد. اساسا کلوپ از تاکتیکی بنام گگن پرسینگ در تیم های تحت هدایتش در فوتبال به تناوب و در طول بازی استفاده می کند و سپس از طریق آن به تاکتیک دیگری بنام حمله سریع اقدام می کند. بیشتر گلهایی که مثلث ویرانگرش بثمر می رسانند،ازاین طریق حاصل میشود.(درتیم سابقش دورتموندهم لواندوفسکی،رویس و گوتسه اینکار می کردند)

 گگن پرسینگ که در اصطلاحی دیگر از آن به اسم  ضد، ضدحمله نیز تعبیر می شود ،به معنی پرس همه جانبه حریف، در زمان از دست دادن توپ گفته می شود. با این تعاریف فکر نکنید که این سبک از فوتبال فقط عملکردی دفاعی دارد،زیرا گگن پرسینگ بیشتر دریک سوم دفاعی حریف و نهایتا در نیمه زمین حریف رقم می خورد.

یورگن کلوپ مربی آلمانی لیورپول این تاکتیک را به شکل مدرنی ابتدا در ماینتس،و سپس در تیم رویایی زنبورهای وستفالن(دورتموند) به جهان شناساند.او بویژه در فصل گذشته و کنونی آن را درتیم قرمزهای لیورپول به تکامل رساند . این مربی انرژیک آلمانی چند سال پیش در جواب سوالی مبنی بر که بهترین طراح و بازیساز دنیا چه کسی است، گفته بود: شک و تردید نکنید با گگن ‌پرسینگ می‌توان فرصت‌های بیشتری برای گلزنی بوجود آورد.

کلوپ در فصل گذشته درلیگ برتر جزیره و لیگ قهرمانان اروپا در مقابل تاکتیک های خلاقانه پپ گواردیولا  با همین روش(گگن پرس) طوفانی به پا کرد.اوج این طوفان را در لیگ قهرمانان فصل گذشته،در دو  دیدار رفت وبرگشت برابر سیتی زن ها رقم زد.کلوپ توانست چندین وچند بار دروازه من سیتی را روی پاشنه بچرخاند و‌پپ متفکر و فیلسوف را مات و متحیر کند. در حقیقت مهم‌ترین دلیل برتری کلوپ مقابل گواردیولا تاثیرمستقیم گگن‌پرس در برابر تیکی‌تاکای فیلسوف کاتالانی بود.زیرا پپ در تیم‌های تحت هدایتش اصرار دارد که کار بازیسازی را ازخط دفاعی وحتی از دروازبان  شروع کند.

پپ همچنین اصرار زیادی دارد که دروازه‌بان و مدافعینش حتی هنگامی که شدیدا زیر پرس سنگین و بازی تحت فشار حریف قرار گیرند، به ندرت زیر توپ بزنند. این سبک پرخطر وریسک پذیر در برابر مهاجمین و هافبک‌های لیورپول دونده و توپگیر و انرژیک که در بازی ها،بویژه برابر تیم پپ به خوبی به گگن پرس می‌ پردازند،منجر به اشتباهات مرگباری شود و همین عامل سبب شد که لیورپول کلوپ، توانست منچستر سیتی پپ را درچندین نوبت شکست دهد.ضمنا کمتر مربی ای درجهان فوتبال است که به اندازه کلوپ ،گواردیولا را برده باشد.زیرا کلوپ بخوبی ضد تاکتیک پپ و ابزارش را دراختیار دارد.چنانچه پپ این بازی کلیدی هم به کلوپ واگذار کند،هم احتمالا قهرمانی لیگ جزیره را ازدست خواهد داد و هم خلاقیتش را.

گگن پرسینگ یا ضد، ضدحمله به زبان ساده به چه معنی است؟

به طورکلی تیم‌های فوتبال هنگامی که توپ را از دست می دهند به بازیکنان خود توصیه می‌کنند که به سمت عقب برگردند و در حالت دفاعی‌ استقرار یابند، اما اساس و بنیان گگن پرس براین اصول استوار است که بازیکنان در لحظه از دست دادن توپ، حریف را درهمان منطقه  تحت فشار قرار دهند.چرا؟ زیرا آنها دو هدف را از این کار دنبال می‌ کنند:

الف-جلوگیری از ضدحمله حریف

.ب- پس گرفتن توپ و تدارک حمله ای جدید( اگر قطع توپ در زمین حریف باشد ،حمله سریع تدارک دیده میشود.و اگر در زمین خودی توپ حریف قطع شود،ضدحمله شکل خواهد گرفت و کلوپ در هردو تاکتیک استاد روزگار است)

کلوپ در مورد دلیل انتخاب چنین روشی درفوتبال معتقد است که: بهترین زمان برای پس گرفتن توپ، لحظه‌ای است که تیم‌تان آن را از دست داده باشد،زیرا درچنین حالتی حریفتان به دنبال آن است که بهترین گزینه پاس را انتخاب کند؛ او لحظه‌ای که برای پس گرفتن توپ تکل زده، دید ونگاهش به بازی را از دست داده و انرژی زیادی صرف کرده است،بنابراین همین دو عامل او را در موقعیت شکننده‌ای قرار می‌دهد.تفکری خارق العاده و رمز موفقیت کلوپ در همین نکته نهفته است.

برای موفقیت در چنین روشی(گگن پرسینگ) عوامل مختلفی لازم است،که مهم‌ترین عامل، جای گیری بازیکنان و سبک بازی تیم در هنگام در اختیار داشتن توپ است. بازیکنان باید به هم نزدیک باشند ودرفاصله ای کم ،همدیگر را حمایت وپوشش دهند تا به محض از دست دادن توپ، بتوانند بشکل یک واحد منسجم ومنظم حریف را در ۵ ثانیه وحشتناک تحت فشار و پرس سنگین وکشنده قرار دهند. به همین دلیل لازم است که اساس بازی تیم، روی پاس‌های کوتاه قرار گیرد. البته ذکر این نکته مهم است که فاصله میان بازیکنان نباید آنقدر کم باشد که نتوانند فضای کافی در زمین را پوشش دهند.البته پیچیدگی و سختی های این تاکتیک در این مساله  نهفته است که چنانچه تیمتان موفق به پس گرفتن توپ نشد، چه زمانی باید دست از پرس بردارد؟

 پرس شما باید چقدر طول بکشد و چند بازیکن در آن شرکت کنند؟ در این باره معمولاهمانگونه که دربالا اشاره شد به قانون کلی ۵ ثانیه استناد می‌شود. به محض اینکه تیمتان توپ را ازدست داد، باید با حداکثر سرعت و شدت به مدت پنج ثانیه حریف را شدیدا تحت فشار و پرس قرار دهید. اگر تیم در این زمان نتوانست توپ را پس بگیرد و بختی برای این کار نداشت، بهتر آن است که بازیکنان خود را بسرعت در موقعیت دفاعی‌شان برگردانید.البته چنین زمانی در تیم‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد و توصیه می‌شود که این زمان بسته به شرایط وموقعیت بازی متفاوت باشد .ازسویی عکس العمل سریع و بازیخوانی بازیکنان در این تاکتیک اهمیت کلیدی دارد. وقتی مالکیت توپ تغییر می‌کند، آنها باید دویدن را شروع کنند. بازیکنان باید همیشه انتظار پس گرفتن توپ را داشته باشند، ولی برای حالت‌های دیگر هم آماده باشند. بررسی شرایط بازی و شکل استقرار هم باید مورد توجه بازیکنان قرار گیرد .

یکی از نکات مهم و ویژه برای موفقیت درچنین  تاکتیکی، بستن و کنترل میانه زمین است. اگر حریف میانه زمین را در اختیار بگیرد، می تواند براحتی هم دید بهتری داشته باشد و هم گزینه‌های بیشتری برای چرخش و گردش توپ وبخصوص پاس دادن داشته باشد.اما با بستن میانه زمین ،حریف ناچار میشود توپ را به کناره های خط طولی یا به سمت دروازه خودی هدایت کند، که در چنین حالتی، امکان گردش توپ و گزینه‌های پاس به کمترین شکل خود می‌رسد و تیم قادر است  کوتاه‌ترین و موثرترین مسیر برای ضد حمله حریف را ببندد .

البته برای اجرایی کردن این تاکتیک(گگن پرس) مربی به بازیکنانی نیاز دارد که بتوانند ۹۰ دقیقه را با سرعت بالا بدوند که بدون آمادگی جسمانی، روانی وذهنی بالا، اجرای چنین تاکتیکی غیر  ممکن است؛ ازطرفی بازیکنان باید مهارت پرس و پس گرفتن توپ از حریف را بخوبی فرا گرفته باشند. این تاکتیک سنگین و طاقت فرسا می‌تواند منجر به خستگی بازیکنان در دقایق پایانی بازی شود.بنابراین گگن پرس نیاز به آمادگی بدنی و روانی فراوانی و زیادی دارد که کمتر تیم هایی می توانند ،این تاکتیک سخت ودشوار و تا حدودی طاقت فرسا را که نیاز به بازیکنان خط میانی وحمله ی منسجم،منظم وهماهنگ دارد، بخوبی تیم های یورگن کلوپ،انجام دهند.

لیورپول در ابتدا این تاکتیک را با شش بازیکن بنام های صلاح،فرمینو،مانه،فابینیو،واینالدوم و میلنر انجام می دهند که با اضافه شدن سریع  دو فول بک فوق العاده ای بنام های آرنولد و روبرتسون که دائما روی خطوط طولی زمین در رفت و آمدند، به شکل فوق العاده ای در زمین پیاده و اجرایی می کنند،آنها درک بسیار خوبی ازهمدیگر در زمین دارند و همین عامل موجب می شود که پپ وشاگردانش شب سخت ودشواری مقابل مرسی سایدنشینان داشته باشند.این تاکتیک دقیقا نقطه مقابل تاکتیک پپ است که همواره بازی را از خط دفاعی اش آغاز می کند.اگر کانترپرس پپ به مدت ۶ ثانیه به طول می انجامد و اجازه ی پاس اول را به حریف می دهد،کلوپ افراطی گرایانه این زمان را به ۵ ثانیه تقلیل داده و حتی اجازه پاس اول را نیز به حریف نمی دهد و پس از لو رفتن  توپ، سریعا حریف را دریک سوم دفاعی اش درنطفه خفه می کند.

اگر پپ غرق در بازی مالکانه توام با خلق موقعیت و به ویژه پاس دادن های کوتاه وهمچنین عرض دادن ها سریع به بازی است؛کلوپ بیشتر به فوتبال طولی و عمقی با کمترین درصد بازی مالکانه نسبت به پپ ،اقدام به ایجاد موقعیت گلزنی می کند و تاکنون از این تاکتیک، محکم صدرجدول لیگ برترجزیره را دراختیار گرفته است.اولویت پپ خط استراتژیک میانی است ،بطورکلی تیم های پپ به دور توپ جمع میشوند و از بازیکن صاحب توپ حمایت می کنند تا حریف را تحریک به پرس کنند،مثلا آنها دورترین نقاط قطری زمین را خلوت و تقریبا یک طرف زمین را پر می کنند،تا توجه مدافعین حریف به آنها جلب شود.بعد ازاین کار،با خالی شدن سمت دیگری از زمین،بازیکن مورد نظر رها و آزاد میشود و میتواند درفضای بازتر و موثرتری حرکت کند.هرچند این فضاهای خالی برای بازی سریع کمترین اهمیت را دارند،اما به هرحال این فضاها نقش انکارناپذیر دربازی مالکانه ایفا می کنند.

تیم های گواردیولا به دنبال برتری درمیانه زمین هستند ،شلوغ کردن دائمی میانه میدان بدین معناست که بازیکن صاحب توپ براحتی می تواند مانور و پاس بدهد.نتیجه چنین پشتیبانی ها و همکاری ها این است که یک بازیکن همیشه گزینه های بیشتری برای پاس دادن دراختیار دارد. البته قابل ذکر است که تیم پپ در نبود فرناندینیو و دی بروین دو بازیکن خط میانی اش، در چند بازی،تاوان سنگینی داد وصدر جدول را به لیورپولی داد که گرفتن مجدد آن به راحتی ها نیست .پپ بازی منطقه ای را می پسند و کمتر به مدافعین کناری اش اجازه حرکت رو به جلو می دهد،دقیقا برخلاف کلوپ.پپ بیشتر به سرعت و خلاقیت وینگرهایش متکی است و دو سیلوای اسپانیایی و پرتغالی اش.پپ همچنین نقش کلیدی فرناندینیوی برزیلی را بعنوان رابطی بسیار قوی که خطوط تیمی سیتی زن ها به هم وصل می کند، نگاهی ویژه دارد. گواردیولا دراین بازی بیشتر سمت راست لیورپول را سیبل حملاتش قرار خواهد داد،زیرا سمت فن دایک غول پیکر کمتر آسیب پذیر است. کلوپ ازصلاح می خواهد درنیم فضاهای خط دفاعی سیتی حرکت کند و فرمینو جلوتر از سه بازیکن خط میانی جولان دهد و مانه از آزادی عمل بسیاری بهره خواهد برد.

این دیدار جدال و تقابل دیدنی و آموزشی هر سه خط تیمی دو تیم مدعی قهرمانی لیگ برتر جزیره و حتی قهرمانان اروپاست.

پپ تاکنون فقط یک بار توانسته کلوپ را درلیگ برتر جزیره ببرد. ازطرفی این فیلسوف کاتالانی به پیروزی دراین بازی بشدت نیاز دارد،حتی بقولی ازنان شب،واجب تر.زیرا سیتی زن ها برای رسیدن به لیورپول باید هرسه امتیاز این بازی را کسب کنند تا فاصله امتیازی این دوتیم به عدد۴ برسد، همین مورد فشار روانی وحشتناکی را متوجه کادر فنی و بازیکنان من سیتی می کند،زیرا فشار روانی ناشی از پیروزی بهر قیمت در این دیدار  می تواند،عواقب وخیمی چون،استرس،عدم تمرکز و آشفتگی روانی برای سیتی زن ها در طول بازی را بدنبال داشته باشد.بنابراین با کمترین لغزش ،مثلث ویرانگر،هماهنگ و بی رحم (صلاح،فرمینو ،مانه)بشدت آنها را تنبیه می کنند‌.در این دیدار جزئیات می توانند درنتیحه بازی نقشی تعیین کننده داشته باشند.

این دیدار درتمامی زمینه هایش،می تواند جنبه آموزشی داشته باشد.