فرپلی مالی؛ هدف یوفا از این پروژه چه بود؟

 حدود یک دهه است عبارت " قوانین فرپلی مالی" وارد ادبیات فوتبال اروپا شده و طی این سال ها بارها شاهد اخباری مبنی بر تهدید یوفا مبنی بر محروم کردن تیم هایی چون منچسترسیتی و پاری سن ژرمن از شرکت در رقابت های بزرگ بوده ایم.

گرچه هنوز راه هایی برای دور زدن قوانین فرپلی مالی در بین تیم های بزرگ دیده می شود، اما این قانون دیگر تبدیل به جزئی لاینفک از فوتبال قاره سبز گشته و ما در ادامه شرایط اعمال آن را بررسی خواهیم کرد.

از اوایل دهه جدید میلادی و هنگامیکه ورود سرمایه گذاران خارجی به فوتبال اروپا از کشورهای خصوصا صاحب فوتبال شدت گرفت، بحث فرپلی مالی در اروپا از سوی یوفا مطرح شد و قوانین جدیدی در این خصوص وضع گردید تا بدین ترتیب چند هدف مهم در فوتبال اروپا نهادینه شود.

این مقررات برای اعمال تحریم علیه باشگاه هایی که هزینه چند فصل آنها بیش از بودجه بوده به اجرا در می آید. اجرای مقررات در ابتدای فصل فوتبال 12-2011 آغاز شد و شدیدترین مجازات، ممنوعیت از حضور در رقابت های برون مرزی است اما دیگر جریمه ها شامل جریمه مالی ، کسر پول از جوایز دریافتی از سوی یوفا بعد از موفقیت در مسابقات و ممنوعیت انتقال بازیکن نیز در قوانین در نظر گرفته شده است..

میشل پلاتینی، رئیس وقت یوفا در خصوص وضع این قوانین گفت: "50 درصد از باشگاه ها در حال از دست دادن سرمایه خود هستند و این یک روند رو به رشد است که ما آن را متوقف می کنیم. آنها بیش از گذشته خرج می کنند و بدهی های خود را پرداخت نکرده اند. ما نمی خواهیم باشگاه ها را اذیت کرده یا به آنها آسیب برسانیم، برعکس، ما می خواهیم به آنها در شرایط فعلی بازار کمک کنیم."

در قوانین عنوان شد باشگاه ها باید هزینه های مربوط به امور فوتبالی شامل انتقال بازیکن وپرداخت دستمزد را با درآمد حق پخش تلویزیونی و بلیط و همچنین  درآمد حاصل از فعالیت های تجاری خود به حالت تعادل برسانند. پول صرف شده برای ساخت استادیوم ها، امکانات آموزشی، توسعه امور مربوط جوانان از این قوانین معاف است.

ابتدا هدف یوفا ایجاد تعادل در دخل و خرج باشگاه های معتبر بود تا در این شرایط باشگاه های کوچک تر با توان مالی محدود نیز قادر به رقابت با بزرگان در فوتبال باشند و به نوعی همه چیز خارج از مستطیل سبز و با انعقاد قراردادهای کلان از پیش تعیین نشود.

هدف دوم، ایجاد سلامت و به نوعی عدم ایجاد شرایط برای ورود منابع مالی ناسالم به دنیای فوتبال بود. در برخی موارد تیم های متمول با همکاری با اسپانسرهای قدرتمند، از مبالغ مالی غیرفوتبالی برای تقویت ترکیب خود بهره می برند اما یوفا تصمیم گرفت کارنامه مالی تیم هایی که راهی مسابقات اروپایی می شوند را از سه فصل قبل آن موعد بررسی کند تا تیم های راه یافته به تورنمنت های در سطح قاره، با شرایطی یکسان قادر به رقابت با یکدیگر باشند.

البته در این میان یوفا موارد استثنا را نیز در نظر گرفت؛ به عوان مثال اگر یک تیم در شرایط ورشکستگی بوده و حتی یک کشور از نظر اقتصادی در اوضاعی بحرانی قرار دارد، امکان سرمایه گذاری بیشتر از حد مجاز البته تحت نظر یوفا و با رعایت قوانین وضع شده وجود دارد، اما در شرایط مالی عادی، تمامی تیم ها ملزم به رعایت فرپلی مالی هستند.

بخش زیادی از گردش مالی در فوتبال اروپا بین 5 لیگ معتبر انجام می گرفت و در میان آن 5 لیگ نیز حداقل 80 درصد مبالغ از سوی تیم های بالای جدولی خرج کمی شد. در این شرایط تیم های بزرگ کمتر تمایلی به پروش استعدادهای بومی داشته و برای سود مالی، بیشتر به دنبال سرمایه گذاری قطعی و خرج کردن مبالغ کلان برای جذب بازیکنانی می شدند که با انتقال آنها، کسب موفقیت به نوعی تضمین می شد.

با وضع این قوانین، شرایط خصوصا برای سرمایه گذاران خارجی برای حضور در عرصه فوتبال دشوار شد و در این میان روش هایی برای دور زدن این قوانین ایجاد شد که شرایط را برای بازرسان یوفا برای شناسایی موانع دشوار ساخته بود.

به عنوان مثال، در یک مقطع باشگاه منچسترسیتی با جریمه 50 میلیون پوندی یوفا مواجه شد و دلیل این جریمه سنگین، نقض قوانین فرپلی مالی بود. این باشگاه حدود یک میلیارد پوند خرج کرده بود اما تمامی درآمد آنها حاصل از فتح جام، فروش بازیکن، اسپانسرینگ و حق پخش تنها محدود به 500 میلیون یورو می شد و در این میان مالکان باشگاه تصمیم گرفتند کسری مبلغ را از طریق جذب اسپانسرهای وابسته به خود مالکان باشگاه برطرف سازند که این موضوع با واکنش یوفا و جریمه این نهاد مواجه شد.

گرچه در تجارت فوتبال، ایجاد بدهی خصوصا برای باشگاه های بزرگ امری اجتناب ناپذیر به شمار می آید اما یوفا باشگاه ها را مکلف کرده با ایجاد توافقنامه ای با آنها، تضمین بدهند به زودی بدهی های خود را صاف خواهند کرد و یا حداقل در مسیر کاهش آن قدم برخواهند داشت.

در این میان در سال های اخیر مشکلات زیادی گریبان برخی باشگاه های بزرگ را گرفته است. آرسنال دوران آرسن ونگر در برخی مقاطع مجبور به فروش بازیکنان بزرگ خود شد و اینتر، میلان و حتی باشگاه های متمولی چون پاری سن ژرمن و منچسترسیتی به شدت برای به تعادل رساندن درآمد و خرج خود زیر نظر مقامات مالی یوفا قرار گرفتند.

اما اخیرا به نظر می رسد منچسترسیتی تبدیل به جدیدترین قربانی احتمالی قوانین فرپلی مالی یوفا شده است. چند ماه قبل اخباری در مورد اینکه مالکان سیتی با بهره گیری از یکی از شرکت های متعلق به خود، کمبود مالی در ترازنامه را از طریق اسپانسری آن شرکت جبران کرده اند منتشر شد که اگر این موضوع ثابت شود، اخباری در مورد اشد مجازات و احتمال محرومیت دو ساله سیتیزن ها از لیگ قهرمانان به گوش می رسد.

در واقعا شرکت هواپیمایی اتحاد با قراردادی 68 میلیون پوندی اسپانسر سیتی شده اما این موضوع از چشم یوفا در آن مقطع پنهان مانده و حالا ممکن است برای تیم پپ گواردیولا مشکل ساز شود.

به هر حال در شرایطی که حدود 10 سال است از وضع قوانین فرپلی مالی از سوی یوفا می گذرد و در این مدت اگرچه تعداد تیم هایی نیز مشمول جرایم سنگینی شده اند، اما برخی باشگاه های بزرگ نیز راه حل هایی برای دور زدن قانون یافته اند و به نظر می رسید مسیری طولانی برای همه گیر شدن این قوانین در فوتبال اروپا وجود دارد.