جنسی رضایتبخش تنها به جوانان اختصاص ندارد. واقعیت این است که افراد میانسال در دهههای ۴۰، ۵۰ و حتی در سنین بالاتر هم میتوانند یک زندگی جنسی سالم و توأم با رضایت را تجربه کنند. با این حال، در اغلب مواقع این امر با پیچیدگیهایی همراه است.
بسیاری از افراد در سنین میانسالی از عوارضی نظیر تغییرات هورمونی، افزایش وزن، خستگی، استرس و شرایط مزمن سلامتی رنج برده و برای مقابله با این مشکلات، احتمالاً داروهای مختلفی مصرف میکنند. مجموع عوامل یاد شده میتواند کیفیت رابطه جنسی در میانسالی را تحت تأثیر قرار دهد. بر اساس مطالعات، افراد میانسال نیز مانند سایرین، روابط جنسی را بخش مهمی از زندگی خود به حساب میآورند. با این حال، اغلب آنها از شرایط و عملکرد کنونی خود رضایت ندارند. برای آشنایی بیشتر با چالشهای رابطه جنسی در میانسالی و روشهای مقابله و بهبود آن پیشنهاد میکنیم با ما همراه شوید.
در زبان انگلیسی برای بیان رابطه جنسی در میانسالی از عبارت sex in midlife یا sexual relationship in midlife استفاده میشود.
رابطه جنسی در میانسالی به شکل قابلتوجهی تحت تأثیر عوامل ناشی از بالا رفتن سن زنان و مردان قرار دارد. در این جا قصد داریم اصلیترین عوامل مؤثر بر زندگی جنسی مردان و زنان میانسال را به تفکیک بررسی کنیم:
از مهمترین عوامل مؤثر بر رابطه جنسی زنان میانسال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
با نزدیک شدن به سنین یائسگی سطح هورمونهای مختلف بدن خانمها تغییر میکند. این امر تنها به هورمونهای زنانه یعنی استروژن و پروژسترون محدود نبوده و میزان ترشح هورمون تستوسترون را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. تستوسترون یک هورمون مردانه بوده و در تحریک میل جنسی تأثیرگذار است.
آتروفی یا خشکی واژن غالباً در سنین میانسالی و به واسطه کاهش ترشح هورمونها روی میدهد. این عارضه معمولاً با مشکلاتی نظیر کم شدن خاصیت ارتجاعی و لغزندگی واژن همراه بوده و موجب نازک شدن دیوارههای آن میشود. مجموع عوامل یاد شده، معمولاً با چالشهایی نظیر احساس سوزش، مقاربت دردناک، خونریزی پس از رابطه جنسی و در مواقعی با عفونت و التهاب واژن و برخی موارد دیگر همراه است. کاهش رابطه جنسی در میانسالی بهصورت متقابل میتواند در تشدید این عوارض تأثیرگذار باشد. چرا که فعالیت جنسی بهخودیخود در افزایش لغزندگی دستگاه تناسلی زنان و تقویت بافت دیواره آن مؤثر است.
با افزایش سن، میل جنسی بسیاری از خانمها به شکل قابلتوجهی کاهش مییابد. این امر علاوه بر پایین آوردن میزان تحریکپذیری جنسی با مشکلاتی نظیر کاهش ارگاسم یا رضایت ناشی از مقاربت توأم است. در اغلب موارد، این امر به اختلالات هورمونی مربوط به افزایش سن مربوط است. با این حال، ابتلا به بیماریهایی نظیر دیابت، آرتروز و افسردگی و مصرف داروهای متنوع برای درمان این بیماریها نیز در کاهش میل جنسی و ارگاسم تأثیرگذار است.
بسیاری از خانمها ادعا میکنند در دهه ۴۰ زندگی خود و در سالهای پس از آن، حیات جنسی بهتری را تجربه کردهاند. این در حالی است که تعداد قابلتوجهی از زنان به واسطه مقاربت دردناک در این سنین از برقراری رابطه جنسی خودداری میکنند.
اصلیترین عوامل مؤثر بر رابطه جنسی مردان میانسال را میتوان چنین برشمرد:
در مردان نیز اختلالات هورمونی یکی از مهمترین عوامل مؤثر در کاهش میل جنسی بهحساب میآید. این امر در پایین آوردن هورمون تستوسترون تأثیرگذار است. چنان که پیشتر هم گفته شد، ترشح این هورمون به افزایش تحریکپذیری جنسی کمک میکند.
اختلال نعوظ از مهمترین عوامل مؤثر در ناکارآمدی جنسی به حساب میآید. در هنگام بروز این عارضه، آلت تناسلی مردانه به شرایط تحریک کامل نرسیده یا نمیتواند برای مدتی در همان وضعیت باقی بماند. بدیهی است این امر زندگی جنسی فرد و میزان رضایتبخشی آن را به شکل قابلتوجهی تحت تأثیر قرار میدهد. ابتلا به انواع بیماریها از قبیل اختلال دستگاه درونریز، مشکلات عصبی، افسردگی، اضطراب، کاهش سطح هورمون تستوسترون و بسیاری موارد دیگر ممکن است در بروز این عارضه تأثیرگذار باشند.
مصرف داروهای مناسب برای درمان بیماریهایی نظیر افسردگی، فشارخون، قرصهای ضد بارداری و بسیاری از داروهای دیگر در کاهش توان جنسی و ایجاد اختلال در برقراری رابطه جنسی در میانسالی تأثیرگذار است.