با این حال، جام نقرهای تنها معیار برای مشخص کردن بهترینها نیست. برای ماندگار کردن نام مانوئل نویر در تاریخ باید به جنبههای مختلفی نگاه کرد که دروازهبان خوب را از دروازهبان بینظیر جدا میکند. آیا او رهبر خوبتری نسبت به ایکر کاسیاس است؟ آیا از پیتر اشمایکل باابهتتر و محکمتر است؟
یک دروازهبان در چهار حوزه باید قضاوت شود:
تکنیکی: مهارتهای اولیه
تاکتیکی: توانایی در خواندن بازی
فیزیکی: ویژگیهای بدنی
روانی: استعداد ذهنی
چهار تیتان در هر یک از این گروهها حرف اول را میزنند. اینکه سرنوشت نویر به چه صورت است در ادامه مطلب مشخص میشود.
تکنیکی: نویر در مقابل جانلوئیجی بوفون
اسطوره یوونتوس و سنگربان تیم ملی ایتالیا در مورد خطرات دروازهبانی و چند و چون ماجرا میگوید: «برای دروازهبان شدن باید کمی مازوخیست باشید. وقتی در دروازه ایستادهاید باید بدانید که قطعیترین مسأله در زندگی این است که شما بیشک گل میخورید. همچنین میدانید که گل خوردن برای شما شادی و خوشحالی به ارمغان نمیآورد اما به این کار ادامه میدهید. پس شما مازوخیست هستید.»
اهمیت تکنیک در دروازهبانی
سنگربانِ قدرتمند ایتالیایی درد اجتنابناپذیرِ دروازهبان بودن را به موفقیتهای پی در پی تبدیل کرد. میراث بوفون فراتر از هیجانات و شادیها است. موفقیت او ناشی از تکنیک فوقالعاده بالای اوست. قبل از اینکه بازیکن به توپ ضربه بزند بوفون میداند که باید چقدر از دروازه بیرون بیاید و با کدام دستش میتواند جلوی توپ را بگیرد. اینکه دروازهبانان دوران طولانیتری نسبت به بازیکنان دیگر فوتبال بازی کنند مسأله غیرمعمولی نیست، اما سن به طور طبیعی میتواند توانایی یک دروازهبان مثل انعطاف بدن و کششهای او را کاهش بدهد. بوفون خصوصیات تکنیکی خارقالعادهای دارد که باعث شده حتی در سن ۴۰ سالگی هم همانقدر تأثیرگذار و توانا باشد.
پاهایش؛ فعلا در مورد حرکات شجاعانه و بازی خارج از محدوده دروازه صحبت نمیکنیم چون در ادامه مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت. دروازهبانان امروزی باید مهارتهای اولیه در زمینه دروازهبانی را گسترش دهند و در زمینه پاس و بازی با پا هم مهارت داشته باشند. بوفون از این نظر خیلی کلاسیک است و زیاد از این جریان خوشش نمیآید. ترجیح میدهد بیشتر درون محوطه جریمه بایستد تا اینکه بیرون بیاید و جای مدافعان را پر کند. بازی با پای نویر فقط خوب نیست، بلکه عالیست. پاسهای او به شدت دقیق است. او بهتر از هر دروازهبان کلاسیک دیگری جلوی ورود توپها را به دروازه میگیرد و هرجا که لازم باشد روش امروزیتر دروازهبانی را به نمایش میگذارد و مانند یک مدافع قدرتمند پاسهای دقیق عمقی میفرستد و دفاع حریف را به هم میریزد. میتوان ساعتها در مورد تواناییهای نویر صحبت کرد.
تاکتیک: نویر در مقابل لو یاشین
عنکبوت سیاه بزرگ زمانی میگفت: «گل خوردن برای یک دروازهبان اجتنابناپذیر است اما مگر میشود دروازهبان از گل خوردن عذاب نکشد؟ باید زجر بکشد! اگر خونسرد باشد پایان کارش فرا میرسد. اصلا مهم نیست که چه گذشتهای را پشت سر گذاشته، او آیندهای نخواهد داشت.»
اهمیت تاکتیک در دروازهبانی
جمله بالا تصور کوچکی از ذهن یک بازیکن انقلابی و جنجالی به ما میدهد. یاشین بیشک بهترین دروازهبان دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ بوده است. مهارتهای تاکتیکی بینظیر او باعث شد که نامش در تاریخ ثبت شود. آن زمان دروازهبان اجازه نداشت که از دروازه بیرون بیاید و خود را درگیر گرفتن توپهای بیرون از محیط دروازه کند. یاشین این قانون را عوض کرد و به جهان نشان داد که پرشهای به موقع برای مهار توپهای شلیک شده از فاصلههای دور، مشت کردن توپ به جای گرفتنش و بازی کردن خارج از محوطه میتواند سلاح دفاعی خیلی خوبی باشد. تءثیرگذاری او در طبیعت بازی فوتبال باعث شد تا توپ طلای ۱۹۶۳ را بدست آورد، شاهکاری که هیچ دروازهبانی تا به حال نتوانسته به آن نزدیک شود. دینو زوف، الیور کان، بوفون، کاسیاس و خود نویر با انتخاب شدن برای گرفتن جایزه بهترین بازیکن سال به او کمی نزدیک شدند اما شاید دیگر هیچوقت نخواهیم دید که دروازهبانی توپ طلا را به خانه ببرد.
اگر در سال ۲۰۱۴ پای مسی و کریس رونالدو در میان نبود بدون شک نویر این جایزه را برنده میشد. وقتی این دو فوق ستاره کاندید باشند بقیه کاندیدها باید رویای گرفتن جایزه را از سر بیرون کنند. اما کاپیتان فعلی ژرمنها مرزهای انقلاب یاشین را جابهجا کرد و بر کل بازی عمیقا تأثیر فراوانی گذاشت. وقتی در مورد دروازهبانِ سوئیپر صحبت میکنیم (یعنی دروازهبانی که همانند یار مدافع اضافی در زمین عمل میکند) بلافاصله چهره نویر به یادمان میآید. خصوصا در طول جام جهانی ۲۰۱۴ نویر با جلو آمدن تا مرز دفاع تیمش نوع متفاوتی از دروازهبانی را به جهان نشان داد. وجود چنین دروازهبانی که همانند یار اضافی برای تیم عمل میکند برای هر تیمی نعمت است.
فیزیک: نویر در مقابل پیتر اشمایکل
دانمارکی کبیر در مورد سنگربانی میگفت: «برای بازی در تیم باید بازیِ تیمی خود را قوی کنی و با دیگر اعضا در هماهنگی کامل باشی، اما به عنوان یک دروازهبان علاوه بر این باید ذهنیت فردی خود را قوی کنی برای اینکه در اکثر مواقع تنها هستی. باید متفاوت از همتیمیهای خود فکر کنی و اگر اشتباه کنی هیچکسی به کمک تو نمیآید.»
اهمیت فیزیک در دروازهبانی
البته مهارتهای پیتر اشمایکل به صرفا قدرت فیزیکی خوبش خلاصه نمیشود بلکه فیزیک یکی از عواملی بود که او را تبدیل به اسطوره کرد. پرشهای بینظیر او برای سیو کردن با کشش فوقالعاده دستها و پاهایش و پر کردن دروازه مثالی از این مورد است. شجاعت هم نقش بزرگی در مهارت یک دروازهبان ایفا میکند و باید همیشه بین محافظت از بدن خود و محافظت از دروازه یکی را انتخاب کنند. اشمایکل بارها و بارها ثابت کرد که چقدر جسور و شجاع است و این شجاعتش چقدر در عملکردهای درخشان و کمک به تیمش مؤثر بوده است. در فینال لیگ قهرمانان ۱۹۹۹ در بازی برای منچستریونایتد مقابل بایرن مونیخ دروازه را ترک کرد و جلو رفت تا گل بزند، فضا را برای همتیمیهایش بازتر کرد و تیمش در آن دقایق ۲ گل زد و در نهایت قهرمان شد. اشمایکل قدرِ بودنِ خود را میدانست و بلد بود از قدرت و مهارتش چه زمانی و چگونه استفاده کند.
نویر در کنار تمام مهارتهای تکنیکی بالایی که دارد فیزیک عالی و شجاعت خیلی زیادی هم دارد. او از اشمایکل قدبلندتر است و بارها ثابت کرده که از هیچ درگیری فیزیکی نمیترسد. استایل نویر و قد و قامتش باعث میشود که در دوئلها با مهاجمان حریف شجاعتر باشد. یکی از برجستهترین شجاعتهای نویر در جام جهانی قبلی و در وقت اضافی بازی با الجزایر اتفاق افتاد. اکثر همتیمیهایش مقابل دروازه حریف بودند و نویر وظیفه دفاع را بر عهده گرفت و خیلی دورتر از دروازه دوید و تکل رفت و توپ را از چنگ حریف درآورد.
ذهنیت روانی: نویر در مقابل کاسیاس
کاسیاس همین چند وقت پیش میگفت: «من به ژاوی زنگ زدم چون به عنوان کاپیتان تیم ملی وظیفه و مسئولیت به دوش من بود. بهترین کار ممکن همین بود چون ما به عنوان بازیکنان بارسلونا و رئال مادرید مرتکب اشتباه شده بودیم، من نماینده کشور هستم و باید از آرمان کشور خود دفاع کنم. ما صحبت کردیم تا مشکلات را حل کنیم، بدجور درگیر شده بودیم.»
اهمیت ذهنیت روانی در دروازهبانی
برای جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، اسپانیا یکی از محبوبترین تیمها برای گرفتن جام بود؛ به پشتیبانی از قهرمانی یورو در سال ۲۰۰۸، درخشش بارسلونا در بین باشگاهها، و شاید اعتماد به نفس زیاد برای قهرمانی رافائل نادال در تنیس و فرناندو آلونسو در فرمول۱، اسپانیاییها در ورزش رقیبان را از سد راه برداشتند. وظایف کاسیاس به عنوان کاپیتان در آن تورنمنت فراتر از تیم اسپانیا پیش رفت. او مسئول امیدها و آرزوهای ۴۶ میلیون مردم در سراسر کشوری بود که به برگشتن زودهنگام به خانه در هر تورنمنت جام جهانی عادت داشتند و از این موضوع ناراضی بودند. رهبری کاسیاس برای مقابله با فشار وارده و گل اینیستا در وقت اضافه فینال مقابل هلند تمام بدیها را تمام کرد و شور و شوق فراوانی در خیابانهای مادرید به پا کرد و جام افتخار جهانی را برای ملت اسپانیا به ارمغان آورد. کاسیاس از سال ۲۰۱۳ شروع به آشتی دادن رقبای بارسایی و رئالی کرد، همان موقع بود که رقابت این دو تیم چه در زمین بازی و چه خارج از آن به اوج رسیده بود. برای این که تیم ملی را به هارمونی و هماهنگی برساند و اختلافات را از بین ببرد به سراغ کاپیتان بارسلونا ژاوی هرناندس رفت تا اختلافات را حل کند و این حرکتش باعث شد تا روابطش با مربی آن زمان یعنی ژوزه مورینیو تیره و تار شود و در نهایت برنابئو را ترک کند.
با اینکه نویر هیچوقت با چنین موقعیت پیچیدهای روبرو نشد ولی توانایی رهبری او جای سوال ندارد. وقتی در شالکه بازی میکرد و به خاطر سیوهای فوقالعادهاش تیم به موفقیتهای زیادی رسیده بود، یاد گرفت که چطور مسئولیتپذیر باشد. او در سن ۲۴ سالگی کاپیتان شد. بازوبند کاپیتانی را از فیلیپ لام در تیم ملی و باشگاه بایرن مونیخ به ارث برد. با اینکه این فصل را در مصدومیت به سر برد ولی از حمایت بیدریغ همتیمیها و مربیهایش بهره برد و همواره در کنار تیمش حضور داشت. با اینکه در اولین بازی بعد از برگشتنش با نتیجه ۲-۱ از اتریش شکست خوردند، نویر واقعا تأثیرگذار بود و مربی تیم یواخیم لو گفت: «اصلا انگار نه انگار که یک مدت طولانی بازی نکرده بود.» همین که توانست به موقع دوران ریکاوری را طی کند و به جام جهانی برسد شاهکار است و برگشتن نویر باعث قوت قلب تمام بازیکنان تیم میشود. همه به او چشم دوختهاند تا منبع الهام آنها باشد و با قدرت و مهارت فوقالعادهاش از عنوان قهرمانی تیم دفاع کند. اگر نویر موفق به قهرمانی شود دومین دروازهبانی خواهد بود که چند جام جهانی را بالای سر برده است.
نویر همانند بوفون استعداد تکنیکی دارد، مانند یاشین انقلابی است، مانند اشمایکل قدرت فیزیکی بینظیری دارد و همانند کاسیاس برای بالا بردن روحیه تیم مهم است. نویر نماد اسطوره زنده در این دوران است و با بازیاش لذت تماشای فوتبال را دوچندان میکند. متشکریم مانو.