تحلیل گاردین از حریف 3 شنبه تیم ملی ایران؛ چین، انگلیس آسیا

چین در اولین بازی دور برگشت مقدماتی جام جهانی پنجشنبه اولین بردش را مقابل کره جنوبی تجربه کرد، ولی این سه امتیاز هم بعید است به صعود این تیم کمکی بکند و آنها در رده ماقبل‌آخر گروه A هستند. چین از نظر استعداد فاصله قابل‌توجهی با تیم‌های برتر قاره دارد، ولی هواداران و رسانه‌ها چنین نظری ندارند. وقتی شانس صعود این تیم کاملا از بین برود، هواداران و رسانه‌های چینی به شدت خشمگین خواهند شد، چرا که انتظارات غیرواقع‌بینانه‌ای دارند.

واکنش رسانه‌های چینی از این نظر شبیه رسانه‌های انگلیسی تا همین چند سال اخیر است. آنها امیدهای یک تیم کم‌استعداد را به شدت دست‌بالا می‌گیرند و وقتی این تیم مطابق انتظار ناکام می‌شود، آن را به شدت می‌کوبند. هواداران و رسانه‌های چینی هر بار که مسابقات بین‌المللی مهمی در پیش باشد، این شوخی خودآزارانه را از سر می‌گیرند.

حس ناامیدی نزد این هواداران شاید این بار قوی‌تر باشد. چین به لطف مجموعه‌ای از اتفاقات غیرمنتظره توانست برای اولین بار بعد از تنها صعود به جام جهانی (۲۰۰۲) به مرحله نهایی مقدماتی برسد. بعد از عملکردی پرنوسان که شامل دو تساوی بدون گل مقابل هنگ‌کنگ بود، چین برای صعود باید در آخرین بازی قطر صعود کرده را شکست می‌داد و سه نتیجه دیگر هم به نفع این تیم رقم می‌خورد.

در آن روز بخت کاملا به چینی‌ها لبخند زد. آنها تیم ذخیره‌های قطر را ۲ بر صفر شکست دادند و سایر نتایج به نفع این تیم شد، از جمله شکست غیرمنتظره کره شمالی مقابل فیلیپین. چین خیلی خوش‌شانس بود که به این مرحله رسید، با این حال هواداران نتوانستند در این موفقیت غیرمنتظره خوشحالی‌شان را کنترل کنند. هواداران هیجان‌زده تی‌شرت‌هایی به تن داشتند که روی آن عبارت «در راه روسیه» نوشته شده بود و طرفداران قدیمی‌تر تصاویر حضور این تیم در جام جهانی را مرور می‌کردند (چین در این مسابقات هر سه بازی‌اش را بدون حتی یک گل زده باخت).

حریفان سخت مرحله دوم اما چینی‌ها را خیلی زود با واقعیت تلخ روبرو کردند. شکست مقابل کره جنوبی، ازبکستان و حتی سوریه جنگ‌زده این تیم را در پایان مرحله رفت به قعر جدول فرستاد. با وجود ناکامی‌های تیم ملی انتظارات در چین همچنان بالاست. این انتظارات بالا در کنار سرمایه‌گذاری دولت در فوتبال امید برای داشتن یک تیم شایسته را بیشتر کرده است. ولی واقعیت این است که این تلاش‌ها حتی اگر موثر باشد، احتمالا تا پیش از جام جهانی ۲۰۲۲ قطر میوه نخواهد داد.

در شروع سال ۲۰۱۷، دولت به باشگاه‌های سوپرلیگ چین دستور داد که از ولخرجی‌ برای خرید ستاره‌های فوتبال جهان دست بردارند و روی پرورش استعداد‌های بومی تمرکز کنند. دولت تمهیداتی هم برای جلوگیری از این ریخت و پاش در نظر گرفت. هرچند برخی از این تصمیمات روی کاغذ موثر به نظر می‌رسد، خیلی از آنها ممکن است فوتبال این کشور را به عقب براند و هواداران را خشمگین‌تر کند. جنجالی‌ترین آنها کاهش تعداد بازیکنان خارجی یک تیم در زمین از چهار نفر به سه نفر بود و این دستور جدید در اوج نقل و انتقالات اعلام شد. این تغییر مهم برنامه باشگاه‌ها برای تیم بستن را به هم ریخت و حالا بازیکنان گرانقیمت خارجی مجبورند روی نیمکت بنشینند.

حکم جدید دیگر باشگاه‌های سوپرلیگ چین را مجبور می‌کند در شروع هر بازی حداقل یک بازیکن زیر ۲۳ سال بومی در ترکیب اصلی و یکی دیگر روی نیمکت داشته باشند؛ تصمیمی که از آن استقبال شده است. نسل فعلی فوتبال چین شاید ضعیف‌ترین نسل از زمان ورود فوتبال حرفه‌ای به این کشور باشد، در حالی که موفق‌ترین نسل فوتبال چین بدون حتی یک گل زده از جام جهانی حذف شد. در دهه ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰، فان زی‌هی در کریستال‌پالاس و سان‌ جی‌های در منچسترسیتی بازیکنانی توانا و قابل احترام بودند، ولی نه آنها و نه هیچکدام از صادرات فوتبال چین به اروپا نتوانستند تبدیل به ستاره شوند.

در تیم فعلی بازیکنان خیلی کمی هستند که بتوانند در حد تیم سال ۲۰۰۲ که به جام جهانی رفت باشند. نسل فعلی در بدترین مقطع فوتبال چین رشد کرد، زمانی که فساد این ورزش را تقریبا از بین برد. نسل فعل از نظر کمیت هم شرایط خوبی ندارد، چرا که والدین چینی ترجیح می‌دهند فرزندان‌شان به جای ورزش تحصیل کنند.

در این شرایط چین مجبور شده با قوانین خاص باشگاه‌ها را به استفاده از بازیکنان زیر ۲۳ سال مجبور کند، ولی این قوانین هم راه فراری دارند، چرا که برخی تیم‌ها این بازیکنان را تنها پس از ۱۵ دقیقه تعویض می‌کنند و آنها نه تنها زمان خیلی کمی برای بازی دارند، حتی ممکن است اعتماد به نفس‌شان هم از بین برود.

میانگین سنی تیم‌های چینی در این وضعیت در حال بالا رفتن است. ژنگ ژی، بازیکن سابق چارلتون و سلتیک در ۳۶ سالگی هنوز عضو تیم ملی است. او مقابل کره جنوبی نود و پنجمین بازی ملی‌اش را تجربه کرد و همچنان یکی از بهترین‌های این تیم است. او یادآور ناتوانی چین در پرورش بازیکنان جوانی است که بتواند این تیم را به جام جهانی ۲۰۲۲ قطر برساند.