با توجه به اینکه لکههای زیر پوستی قرمز رنگ نشانهی سرطان است، برخی از افراد با بروز نشانههای کهیر در بدن هم نگران میشوند؛ اما باید بگوییم کهیر و سرطان هیچ ارتباطی به هم ندارند و فقط لکههای پتشیا عامل خطر بروز سرطان خون هستند.
دکتر سرطان خون به نشانههای کم خونی بیماران مانند هموفیلی یا کم خونی ناشی از فقر آهن و لنفوم یا لوکمی توجه میکند و از این طریق انواع لوسمی را تشخیص میدهد.
بیماری سرطان خون یا لوسمی با آسیب به گلبولهای سفید، گلبولهای قرمز و پلاکتهای خون ایجاد میشود. در چنین شرایطی عملکرد طبیعی خون از بین میرود و نمیتواند با عفونت مقابله کند یا اینکه خونریزی را مهار کند.
پیدا کردن یک علت خاص برای بروز سرطان امکان پذیر نیست، زیرا مجموعهای از عوامل در کنار هم باعث عملکرد غیر طبیعی در بدن و ایجاد سرطان خون میشود. با اینحال علتهای اصلی بروز سرطان و عواملی که باعث تشدید آن میشود، شامل موارد زیر است:
سیستم ایمنی ضعیف بدن
ژنتیک
آلودگی هوا
عفونتهای خاص
همچنین بهتر است بدانید مطابق نظر پزشکان استرس و سرطان خون به هم ارتباط دارند. زیرا استرس در طولانی مدت، سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند و موجب ایجاد بیماری میشود. حتی برخی از عادتهای تغذیهای و سیگار و مشروب هم تا حد زیادی موجب ابتلا به سرطان میشوند.
علائم بالینی و هشدار دهندهی سرطان خون شامل موارد زیر است:
تورم غدد لنفاوی
کم خونی
لکوپنی
بزرگ شدن کبد یا طحال
عفونتهای مکرر
لکههای قرمز کوچک زیر پوست یا پتشیا
وقتی سرطان خون به سیستم عصبی مرکزی انتشار پیدا کند، علائم خطرناک سرطان خون نظیر از بین رفتن تعادل، احساس گیجی و منگی، تشنج، تجربهی استفراغ و حالت تهوع بروز میکند و فرد را دچار مشکل میکند.
با توجه به اینکه لکههای زیر پوستی قرمز رنگ نشانهی سرطان است، برخی از افراد با بروز نشانههای کهیر در بدن هم نگران میشوند؛ اما باید بگوییم کهیر و سرطان هیچ ارتباطی به هم ندارند و فقط لکههای پتشیا عامل خطر بروز سرطان خون هستند.
دکتر سرطان خون به نشانههای کم خونی بیماران مانند هموفیلی یا کم خونی ناشی از فقر آهن و لنفوم یا لوکمی توجه میکند و از این طریق انواع لوسمی را تشخیص میدهد.
با بروز سرطان خون، ممکن است بیمار دچار درد در استخوانها و مفاصل، لگن و استخوان سینه شود. زیرا در این قسمتها مقدار زیادی گلبول سفید غیر طبیعی تجمع پیدا میکند و با اشکالی که در مغز استخوان ایجاد میشود حتی ممکن است علاوه بر ایجاد درد، راه رفتن فرد هم با مشکل مواجه میشود و او را دچار لنگی میکند.
کسانی که امکان مراجعهی حضوری به مطب را ندارند یا نمیخواهند زمان طولانی را در ترافیک باشند و وقت خود را هدر دهند، میتوانند از طریق سایت پذیرش ۲۴ از دکتر انکولوژی آنلاین وقت بگیرند و سوالات خود را از پزشک بپرسند.
سرطان خون بر اساس سرعت پیشرفت علائم به دو گروه تقسیم میشود.
سرطان خون حاد : سرعت بروز علائم و رشد این سرطان زیاد است و باعث میشود سلولهای خونی نابالغ بدون هیچ عملکردی در مغز استخوان تجمع پیدا کنند. به طور مثال در بیماران مبتلا به لوسمی میلوئیدی حاد (AML) و لوسمی لنفوسیتی حاد(ALL) بیماری خیلی سریع پیشرفت میکند و علائم سرطان به سرعت ظاهر میشود.
سرطان خون مزمن: این سرطان با سرعت کمی گلبولهای سفید خون نسبتاً بالغ و غیر طبیعی در مغز استخوان را تولید میکند و موجب بروز علائم سرطان میشود.
سرطان خون بر اساس تاثیری که بر مغز استخوان و سلولهای خونی میگذارد و تغییری که در عملکرد آنها ایجاد میکند به انواع مختلفی تقسیم میشود. در ادامه انواع سرطان خون در بزرگسالان و کودکان را معرفی میکنیم.
لوسمی
نوعی از سرطان خون که به دلیل رشد و تکثیر غیر عادی گلبولهای سفید خون ایجاد میشود لوسمی نامیده میشود. لوسمی به معنای خون سفید است و اغلب کودکان را درگیر میکند. سرطان خون در کودکان اغلب آنها را دچار عفونتها میکند. همچنین ممکن است میزان تولید گلبول قرمز و پلاکت خون را هم تحت تاثیر قرار دهد.
لنفومی
مایعات اضافی بدن توسط سیستم لنفاوی دفع میشود، اما درصورتیکه این فرایند دچار اختلال شود مشکلاتی در سلامتی فرد ایجاد میشود که موجب بروز یکی از انواع سرطان خون یعنی لنفومی میشود. در لنفومی تعداد سلولهای لنفاوی بی رویه رشد میکند و مقاومت بدن در برابر عفونت کاهش پیدا میکند.
میلوما
مشکلاتی که در پلاسمای خون ایجاد میشود و باعث میشود آنتیبادیهای مورد نیاز در بدن ساخته نشود با نام میلوما شناخته میشود.
سرطان خون لنفوسیتی حاد
این سرطان که با نام ALL شناخته میشود با علائمی نظیر تب، ضعف، خستگی و از دست رفتن اشتها بروز میکند و در آن سلولهای لوسمی که به درستی بالغ نشدهاند با سلولهایی که مسئول تولید لنفوسیت عملکردی هستند جایگزین میشوند. در سرطان خون ای ال ال، سلولها با جریان خون به اندامها و بافتهای بدن منتقل میشوند و بیماری را تشدید میکنند.
سرطان خون میلوئیدی حاد
این سرطان خیلی سریع رشد میکند و با اسامی لوسمی حاد میلوژنیک یا لوسمی حاد میلوبلاستیک هم نامیده میشود. شایعترین نوع سرطان حاد، سرطان خون aml است که در آن مغز استخوان شروع به ساخت بلاست یا سلولهای نابالغ میکند که نمیتوانند عفونت را دفع کنند. همچنین در این نوع سرطان، سلولهای قرمز خون و پلاکتهای غیر طبیعی هم تولید میشود که باعث از بین رفتن سلولهای سالم میشود.
دکتر سرطان کودکان بیمار را معاینه میکند و به نشانههای فیزیکی بیماری نگاه میکند. در نهایت بعد از تشخیص دقیق بیماری، شیوههای درمانی مانند شیمی درمانی، هورمون درمانی یا درمانهای بیولوژیکی را با توجه به نوع سرطان و شدت آن انتخاب میکند.
سرطان خون لنفوسیتی مزمن
این سرطان که با نام CLL شناخته میشود و به کندی رشد میکند به لنفوسیتهای مغز استخوان آسیب میزند و در خون گسترش پیدا میکند. CLL ممکن است در غدد لنفاوی و اندامهایی نظیر کبد و طحال گسترش پیدا کند و با از بین بردن سلولهای طبیعی خون از بین بردن عفونت در بدن را سخت میکند.
سرطان خون میلوئیدی مزمن
لوسمی مزمن میلوژن یا CML در سلولهای خون ساز مغز استخوان رشد میکند و در خون گسترش پیدا میکند. با اینکه این نوع از سرطان مزمن است، اما میتواند به شکل حاد تبدیل شود و در هر عضوی از بدن گسترش پیدا کند.
دکتر خون کودکان تخصص و توانایی کافی برای درمان لوسمی در کودکان را دارد و میتواند انواع خاصی از سرطان مانند استئوسارکوم، لوسمی و تومورهای مغز که در کودکان شیوع بیشتری دارد را درمان کند.
لوسمی سلول مویی
سرطان خون سلول مویی، یکی از انواع نادر سرطانهای خون لنفوسیتی مزمن است و با نام HCL شناخته میشود. این نوع از لوسمی وقتی ایجاد میشود که مغز استخوان بیش از حد لنفوسیت تولید کند. زیرا با افزایش غیر طبیعی سلولهای لنفوسیتی، تعداد گلبولهای قرمز و سفید خون و پلاکتها کاهش پیدا میکند.
پذیرش ۲۴ برای بیماران امکان مشاورهی غیر حضوری متنی یا تلفنی را فراهم میکند. کسانی که مایل هستند از این شیوه استفاده کنند، میتوانند از طریق سایت یا اپلیکیشن برای گرفتن وقت اقدام کنند.
برای تشخیص دقیق سرطان خون لازم است پزشک با بررسی موارد زیر از بیمار شرح حال میگیرد.
سابقهی ابتلای خانوادگی به سرطان خون
علائم حیاتی بیمار نظیر تب، تنگی نفس
بررسی پوست از لحاظ رنگ پریدگی یا کبودی
بررسی غدد لنفاوی کشاله ران، زیر بغل و ران
بررسی وضعیت دهان و دندان
بررسی وضعیت شکم برای بزرگ شدن اعضای بدن
همچنین لازم است در مورد سابقهی مواجهه با بنزن یا نور شدید خورشید، سابقهی شیمی درمانی یا پرتودرمانی یا ابتلا به عفونتهای ویروسی از بیمار سوال شود. اما در نهایت پاسخ این موارد و معاینهی فیزیکی کافی نیست و لازم است برای تشخیص دقیق آزمایش سرطان خون درخواست شود.
دکتر خون میتواند با بررسی میزان سلولهای خونی، لنفوسیتها، گلبولهای قرمز و پلاکت به تشخیص انواع سرطان خون کمک کند.
سرطان جزو بیماریهایی است که نام آن برای تمام بیماران و اطرافیان آنها هراس ایجاد میکند. به همین دلیل اغلب افراد بعد از ابتلا میپرسند آیا سرطان درمان دارد؟ یا اینکه آیا سرطان خون کشنده است؟ چگونه باید سرطان خون را درمان کنیم؟
واقعیت این است که درمان سرطان خون یا لوسمی به نوع آن بستگی دارد. زیرا هر کدام از انواع لوسمی درمان ویژهای دارد و باید در شرایط ویژهای انجام شود.
همچنین شرایط سنی و وضعیت جسمی بیماران از عوامل مهمی است که در اثر بخش بودن درمان تاثیر زیادی دارد. در سالهای اخیر شیوههای درمان سرطان خون بدخیم هم پیشرفت کرده است و دیگر مانند گذشته کشنده نیست، بلکه میتوان طول عمر بیماران مبتلا به سرطانهای بدخیم را هم افزایش داد.
شیوههای درمان سرطان خون شامل موارد زیر است.
درمان سرطان خون با شیمی درمانی
رایجترین شیوه درمان برای سرطان خون خوشخیم استفاده از شیمی درمانی است. در این روش داروها به صورت وریدی یا مستقیم به مایع مغزی نخاعی تزریق میشود و موجب متوقف شدن رشد سلولهای سرطانی میشود.
درمان هدفمند یا استفاده از داروهای خاص
در افرادی که مبتلا به سرطان خون میلوئیدی مزمن هستند یا کسانی که سرطان خون حاد لنفوبلاستیک دارند داروهای هدفمند یا داروهایی که رشد سلولها را متوقف میکنند میتوانند روند پیشرفت بیماری را کند کنند.
درمان سرطان خون با ایمونوتراپی
در روش ایمونوتراپی با تزریق آنتیبادی به سلولهای لوسمی سیستم ایمنی بدن تقویت میشود و از این طریق سرطان درمان میشود.
درمان سرطان خون با پرتودرمانی
پرتو درمانی روشی است که در آن دستهای از پرتوهای متمرکز با انرژی بالا میتواند سلولهای سرطانی را از بین ببرد. این روش معمولا برای سرطانهایی که در یک موضع خاص هستند استفاده میشود و شیوهای اثربخش است.
بیماری سرطان خون کشنده است و طول عمر بیماران را کم میکند. اما نمیتوان دقیقاً مشخص کرد فرد تا چه مدت بعد از بروز علایم زنده میماند. زیرا مجموعهای از عوامل بر طول عمر بیماران تاثیر میگذارد. سن و سال بیمار، مرحلهی بیماری و نوع درمانی که بیمار دریافت میکند در طول عمر بیمار تاثیرگذار است.
دکتر سرطان فقط به نشانههای بروز بیماری اکتفا نمیکند و از آزمایشات تشخیصی دقیق برای تایید تشخیص استفاده میکند.
موارد زیر عوارض شایع سرطان خون است که در اغلب بیماران بروز میکند.
با کم شدن تعداد گلبول سفید خون بدن توانایی مبارزه بر علیه عفونتها را از دست میدهد و حتی ممکن است درگیر عفونتهای شدید شود. عفونتهای دستگاه ادراری، ذات الریه، عفونتهای پوستی در بیماران سرطانی به سرعت رشد میکنند و موجب کاهش افت خون و سطح هوشیاری فرد میشود. از طرف دیگر سرکوب سیستم ایمنی بدن میتواند موجب رشد برخی از میکروارگانیسمها مانند ویروس آبله مرغان شود.
با کم شدن تعداد پلاکتها در خون، احتمال بروز خونریزی افزایش پیدا میکند. به طور مثال بروز خونریزی داخل جمجمه که میتواند منجر به گیجی یا بیهوشی شود یا خونریزیهای ریوی که موجب تنگی نفس شدید میشود. در برخی از بیماران سرطانی هم خونریزی دستگاه گوارش و معده وروده سطح فشار خون را کاهش میدهد و مشکلاتی را برای بیمار ایجاد میکند.
علائم عمومی تمام سرطانها خستگی و ضعف و از دست رفتن اشتها یا تب و لرز است. با توجه به مبهم بودن این علائم و عدم ارتباط مستقیم به سرطان، خیلی از افراد ممکن است این نشانهها را نادیده بگیرند و توجهی به آنها نکنند. اما لازم است بدانید اگر نشانههای فوق بیشتر از دو هفته طول بکشد باید به عنوان عامل خطر در نظر گرفته شوند و حتماً پیگیری شوند.