باشگاههای چینی با خرید ستارههای بزرگ از لیگهای مطرح اروپایی و به خدمت گرفتن مربیان نامدار، در فکر جلب توجه دنیا به فوتبال کشورشان هستند ولی تا امروز به خواسته خود نرسیده و این پرسش همچنان مطرح است که چرا چین با پشتوانه جمعیت میلیاردی، در فوتبال هیچگاه موفقیتی کسب نمیکند؟!
چینیها سوای اینکه در حوزه اقتصاد سرآمد هستند و بازار دنیا را قبضه کردهاند، در ورزش هم استعداد خوبی دارند؛ نتایج ورزشکاران این کشور در المپیک و تعداد مدال طلای چشم بادامیها باعث شده تا در جدول ردهبندی که بر اساس مجموع مدالهای کسب شده هر کشور ترسیم میشود، همواره با ایالات متحده رقابت نزدیکی بر سر سکوی نخست داشته باشند.
اما واقعا چرا چین نمیتواند در فوتبال به جایگاهی بالاتر برسد؟ چرا هند دیگر کشور میلیاردی آسیا هم مثل چین در فوتبال ناکام است؟ یا ایالات متحده هم هیچگاه در فوتبال به موفقیت بزرگی نرسیده. همه این کشورها از نظر امکانات و تجهیزات از ایران بهتر هستند ولی ایران از گذشته تا امروز همیشه در آسیا مدعی جدی قهرمانی بوده و اگر این اتفاق رخ داده، دلایل متفاوتی داشته و برخلاف کشورهای پر جمعیت، هیچگاه ایران با بحران استعداد مواجه نشده است. در کنار ایران، کشور عراق که سالهاست با جنگ و مشکلات داخلی دست به گریبان است، در فوتبال آسیا تیم خوبی داشته و رقیب سرسختی برای تیمهای آسیایی محسوب میشود. قهرمانی عراق در اوج جنگ و درگیری در سال 2007 که با نسل طلایی آنها رقم خورد، شاید از نگاه خیلیها شگفتانگیز بود اما گزارش محرمانه فیفا که اواخر دهه 70 شمسی - زمان ریاست صفایی فراهانی در فدراسیون فوتبال- به ایران ارسال شد نشان میدهد که این قهرمانی نتیجه استعداد عراقیها است. در این گزارش ایران، عراق و کرهجنوبی بهعنوان سه کشوری معرفی شدهاند که در ارزیابی و تحلیل کارشناسان خبره فیفا، از نظر استعداد، ظرفیت رسیدن به بازیکنان مطرح اروپایی را دارند.
فوتبال ایران در تمام نسلهایش ستارههای نامداری داشته که بدون اغراق فراتر از آسیا ظاهر شدهاند که احتیاجی به معرفی و نام بردن نیست. نسل فعلی فوتبال ایران هم نشان داده که میتواند فراتر از آسیا باشد. بازیکنانی که شایسته بازی در لیگهای بزرگ دنیا هستند، در این تیم حضور دارند و چه بسا موفقیت ما در جام ملتهای آسیا درهای تازهای برای حضور در تیمهای بزرگ اروپا را به روی آنها باز کند. به همین دلیل است که مربی بزرگی مثل کارلوس کیروش 8 سال در فوتبال ایران دوام آورده و به رغم تمام کمبودها، کاستیها و نبود امکانات کافی، قرارداد خود را با ایران تمدید کرده است. کیروش چند سال پیش در جمعی دوستانه گفته بود که یکی از دلایل اصلی ادامه همکاری او با تیمملی ایران، استعدادهای خوب و بازیکنان با ظرفیت است که سرمربی تیمملی را به موفقیت میرسانند و در کانون توجه جهانی قرار میدهند. کیروش به همین دلیل جواب منفی به پیشنهادهایش داده و مربیگری در کشورهای حاشیه خلیج فارس، ازبکستان، کرهجنوبی، استرالیا و... را با دستمزد میلیون دلاری رد کرده است.
کیروش با پشتوانه همین استعدادها در پی قهرمانی آسیاست؛ او میخواهد یک جام جهانی دیگر را هم تجربه کند و بهرغم تمام مشکلاتی که در ایران داشت، قراردادش را تا پایان جام ملتها تمدید کرد و همین چند روز پیش هم اعلام کرد که در صورت قهرمانی آسیا، شاید قراردادش را با تیم ایران تمدید کند. اگر کیروش در زمره مربیان بزرگ قرار میگیرد، استعداد و ظرفیت فوتبال ایران قابل انکار نیست و از این موضوع نباید به سادگی گذشت. اگر کیروش امروز به جایگاهی رسیده که از تیم دوازدهم دنیا - کلمبیا - پیشنهاد دارد، نقش بازیکنان و استعداد ایرانیها که باعث نتایج خوب ایران در سالهای اخیر شده را نباید نادیده گرفت. البته این به مدیریت ما بستگی دارد که آیا میتوانیم در آینده این مزیت خود را به کیروش تحمیل کنیم و با یک قرارداد خوب، هر دو طرف منتفع شویم.