چرا نارنجی پوش ها نمی توانند به پا خیزند؟

زنگ ها به صدا درآمده اند، صدای ناقوس ها بلند شده اند، خیلی بلند، برای هلند. روزی روزگاری رنگ نارنجی چه عزیز بود، چه چشم نواز.

آنها در نبرد نهایی جام جهانی 2010 به میدان رفته بودند، در نیمه نهایی جام جهانی 2014 حضور یافته بودند، میان همه اروپایی ها یکی از بهترین ها بودند... با این وصف راهیابی شان به رقابت های نهایی جام جهانی 2018 به معجزه ای بدل شده، حتی پس از  پیروزی 1-3 در آمستردام برابر بلغارستان هم گره گشا نشده. فرانسه صدرنشین گروه است و سوئد با سه امتیاز بیشتر از آنها در رده بعدی نشسته و آنها با فقط یک امتیاز بیشتر از بلغارستان در رده سوم قرار گرفته اند. آنها ابتدا باید در مینسک پیروز شوند و سپس سوئد را با حداقل سه گل اختلاف شکست دهند تا راهی نبردهای پلی اف خواهند شوند.

این روند غیرمنتظره هم نبوده. آنها که در رقابت های مقدماتی یورو 2016 پشت سر جمهوری چک، ایسلند و ترکیه قرار گرفته و حذف شده بودند اکنون در آستانه حذف از دیدارهای نهایی جام جهانی 2018 قرار گرفته اند. ولی چه بر سر هلند آمده؟ بر نارنجی پوش ها چه گذشته؟

نارنجی پوش ها را با خاطره های شیرین به یاد می آوریم. با توتال فوتبال، با آژاکس، با یوهان کرایف و جانی رپ و یوهان نیسکنس دهه 1970، با مارکو فن باستن و رود گولیت دهه 1980، با دنیس برکمپ جام جهانی 1998 و آن گل خاطره انگیز برابر آرژانتین و با رابین فن پرسی جام جهانی 2014 که گویی همین دیروز با آن پرواز حیرت آور دروازه اسپانیا را به آتش کشید و سپس به آغوش لویی فن گال دوید.

ولی اگر از بزرگان هلند بپرسید خیلی های شان لویی فن گال را زمینه ساز نزول نارنجی پوش ها می خوانند. فن گال که در جام 2014 اسپانیایی ها را له کرده بود. ولی کرایف همان زمان مردان فن گال را "تیم گذران و توخالی" خواند. مارک فن بومل هم درخشش هلند را برگرفته از درخشش نامتعارف روبن خواند و اعتباری برای فن گال قائل نشد. او با تفصیل شکست 0-2 هلند از فرانسه را نقطه عطف فوتبال نارنجی ها خواند. این که اجبار از سر استیصال فن گال برای روی آوردن از سیستم 3-3-4 به 2-5-3 چه رقت آور بود، این که فن گال فاصله سنی بازیکنان قدیمی و جدید عمیق شد، این که بازیکنان نسل جدید هلند بیش از حد رومنتیک شده اند و ذهنیت پیروز ندارند، این که جورجینو ویندالدوم و کوین استروتمن از زمین تا آسمان با آرین روبن و وزلی اشنایدر فاصله دارند.

در دل نیش درست یا اغراق آمیز آنها به ون گال نکته کلیدی نهفته. این که نشانی از آخرین نسل جوانان هلندی تیم فن گال بر جای نمانده. فن پرسی سی و چهار ساله در تیم دیک ادووکات گم شده و روبن سی و سه ساله نمی تواند سرنوشت دیدارها را تغییر دهد. جوردی کلاسی به عنوان مسافر هلندی سوتهامپتون در لیگ برتر ناموفق مانده و انتقال ممفیس دپای از منچستر یونایتد به لیون پس از هجده ماه نومید کننده زیر ذره بین نرفته. چنان که وینالدوم در لیورپول به تداومم دست پیدا نکرده و هر چند دیلی بلیند در منچستر یونایتد قواره اش را حفظ کرده ولی پسر شاداب دو فصل اول نیست. بنابراین هرچند روبن هنوز مونیخی است، ولی بایرن نزول کرده و هرچند آژاکس پارسال در فینال لیگ اروپا بازی کرده، ولی امسال در دیدارهای مقدماتی همان لیگ برابر روزنبرگ حذف شده... این که تعداد ستاره های لیگ در لیگ های بزرگ اروپایی کمتر شده و کمتر، برخلاف لیگ فرانسه. این که جوانان آلمانی، اسپانیایی و ایتالیایی شکوفاتر شده اند.

فدراسیون فوتبال هلند پس از نیمه نهایی جام جهانی 2014 برنامه ای با عنوان "برنده های فردا / Winners of Tomorrow " را رو کرد، برنامه ای مبتنی بر بهره برداری از تجربه بزرگان فوتبال هلند در داخل و خارج کشور برای پرواز دوباره نارنجی پوش ها. ولی رقابت های مقدماتی جام جهانی 2018 آن برنامه را به هیچ گرفت. هلند در خانه با یک گل مغلوب فرانسه شد و در استاد دو فرانس چهار گل از خروس ها خورد: سقوط با پنج گل خورده و بدون گل زده برابر حریف فرانسه شکستی تمام عیار بود. چنان که شکست در صوفیه با دریافت دو گل برابر بلغارستان همه چیز را پیچیده کرد. اگر نشستن دیک ادووکات برای سومین بار روی نیمکت هلند اگر نشان از استیصال ندارد چه معنی دارد؟ ادووکات پنجمین مربی طی پنج سال اخیر پس از برت فن مارویک، لویی فن گال، گاس هیدینگ و دنی بلیند برای حل معمای هلندی شده، و احتمالا خیلی دیر.

زنگ ها به صدا درآمده اند، صدای ناقوس ها بلند شده اند، خیلی بلند، برای هلند. روزی روزگاری رنگ نارنجی چه عزیز بود، چه چشم نواز.